İsrail’in Suriye’de yoğunlaştırdığı askeri operasyonlar, Ortadoğu genelinde alarm zillerini çaldırırken, Rus ve BM yetkilileri yeni uyarılarda bulunuyor, Türkiye ise sert bir şekilde tepki gösteriyor. İsrail’in Suriye’deki İran askeri varlıklarına yönelik hava saldırıları ve işgal altındaki Golan Tepeleri boyunca devam eden kapsamlı inşaat projesi, bölgedeki gerilimi tırmandırarak temkin çağrılarını gündeme getirdi.
Rusya’nın Suriye özel temsilcisi Aleksandr Lavrentiev, İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırılarını eleştirerek bu hava saldırılarının uluslararası hukuku ve Suriye’nin egemenliğini ihlal ettiğini belirtti. Suriye’de askeri varlık bulunduran ve Esad rejimini destekleyen Rusya, gelecekteki saldırılarda Rus askerlerinin zarar görmesi durumunda İsrail’in ciddi sonuçlarla karşılaşabileceği uyarısında bulundu. Rusya’nın Hmeymim hava üssü yakınlarında gerçekleşen son İsrail hava saldırısının ardından Putin, Rus askerlerine herhangi bir zarar gelmesi durumunda Rusya-İsrail ilişkilerinin gerileceğini iletti.
Öte yandan, Türkiye de İsrail’in Suriye’deki eylemlerine en sert eleştirileri getiren ülkeler arasında yer aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail’in son dönemlerde Lübnan ve Suriye’deki askeri faaliyetlerini kınayarak İsrail’i “bölgesel ve küresel barışa doğrudan bir tehdit” olarak nitelendirdi. İsrail’in genişleme çabaları hakkında konuşan Erdoğan, İsrail’in Şam’ı işgal etmesinin çatışmayı Türkiye’nin güney sınırlarına taşıyacağını vurguladı. Erdoğan, “Eğer İsrail Şam’ı işgal ederse, Kuzey Suriye’ye ulaşmış olacak,” diyerek, İsrail’in bölgesel emellerine karşı uyarılarda bulundu ve “Netanyahu ve yandaşlarının hayalleri kabusa dönecek. Filistin özgür olacak, Lübnan özgür kalacak,” ifadelerini kullandı.
Erdoğan’ın sözleri, Türkiye’nin Suriye’nin toprak bütünlüğüne olan bağlılığını bir kez daha ortaya koyarken, Ankara’nın bölgedeki gelişmeler üzerindeki etkisini sürdürme kararlılığını da gözler önüne serdi. Türkiye, PKK ile bağlantılı gruplardan gelen tehditleri engellemek amacıyla kuzey Suriye’de bir “güvenlik koridoru” oluşturmak için çeşitli askeri operasyonlar gerçekleştirmiş olsa da, İsrail’in Suriye topraklarında kalıcı bir işgaline kesinlikle karşı çıkıyor. Erdoğan, “Suriye’de barış için çalışmaya devam edeceğiz,” diyerek, “Diplomasi, daha fazla tırmanmayı önleyebilir. İnsanlık bu acıyı artırmayı reddetmeli,” açıklamasında bulundu.
Türkiye’nin endişeleri, Golan Tepeleri’ndeki tampon bölgede gözlem görevini sürdüren Birleşmiş Milletler Ateşkes Gözlem Gücü’nün (BMAGG) son uyarılarıyla da örtüşüyor. BM, İsrail’in tampon bölgede kapsamlı inşaat faaliyetlerine giriştiğini belirterek, bu faaliyetlerin ateşkesi ciddi şekilde ihlal ettiğini ve bölgedeki gerginliği artırabileceği uyarısında bulundu. Associated Press tarafından incelenen uydu görüntülerine göre İsrail, işgal altındaki Golan Tepeleri’ni Suriye’den ayıran Alfa Hattı boyunca yaklaşık 7,5 kilometrelik yeni bir yol, tel örgü ve hendekler inşa etti. BM, bu faaliyetleri “ciddi ihlaller” olarak nitelendirerek, yapım çalışmalarının bölgedeki gerilimi tırmandırabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Erdoğan’ın açıklamaları, Türkiye’nin İsrail’in Suriye’deki askeri genişlemesine karşı duyduğu rahatsızlığı gözler önüne sererken, bu tutum Moskova’nın endişeleriyle de örtüşüyor. Rusya’nın özel temsilcisi Lavrentiev, İsrail’in güney Suriye’ye yapacağı herhangi bir müdahaleye Moskova’nın “olumsuz bir tepki” vereceğini belirtti. Lavrentiev ayrıca İsrail’in Suriye’deki askeri teçhizat yığılmasını da eleştirerek, bunun mevcut anlaşmaları ihlal ettiğini ve bölgedeki hassas ateşkesin dengesini bozabileceğini söyledi.
Bu gelişmeler, İsrail’in Lübnan’da askeri altyapısını genişlettiği haberlerinin ortasında yaşanıyor. İsrail ordusunun kuzey sınırında yeni yollar inşa etmeye ve tampon bölgeler oluşturmaya başladığı belirtilirken, benzer çalışmaların Gazze sınırında da yürütüldüğü bildiriliyor.
Analistler, İsrail’in Suriye ve Lübnan’daki operasyonlarını artırmasıyla birlikte, Ortadoğu’da zaten kaos içinde olan bölge için çok daha geniş etkilerin olabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Türkiye ise, İsrail’in genişleme çabalarının diğer aktörleri benzer emeller gütmeye cesaretlendirebileceğini, böylece sınır bölgelerinde daha fazla istikrarsızlığa yol açabileceğini ve Suriye’de barış için harcanan çabaları zayıflatabileceğini belirterek, bu gidişattan ciddi endişe duyuyor.
