Ekonomik koşulların giderek kötüleştiği Suriye’de, uluslararası yaptırımların hafifletilmesi için çabalar son günlerde ivme kazandı. Şam’da ve yurtdışında gerçekleştirilen üst düzey temaslar, bu yaptırımların insani ve ekonomik krizleri derinleştirdiğini savunan yetkililerin baskısıyla daha da aciliyet kazandı.
Diaspora Etkisi ve Yerel Görüşmeler
İdlib Valisi Muhammed Abdurrahman, geçtiğimiz günlerde Suriye kökenli Amerikalılardan oluşan bir heyeti ağırladı. Dr. Reem el-Bazm liderliğindeki heyetle yapılan görüşmelerde, çatışmanın bölgedeki etkileri ve dış dünya ile yeniden etkileşime geçme ihtiyacı ele alındı. Taraflar, diaspora topluluklarının dış politikalardaki etkisine ve yeniden inşa sürecinde uluslararası iş birliğinin önemine vurgu yaptı.
ABD Temasları Umut Yaratıyor
Geçtiğimiz Cuma günü Suriye Dışişleri Bakanı Es’ad Şeybani, ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Cory Mills ile Şam’da bir araya geldi. Suriye Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, görüşmede ortak güvenlik endişeleri ve yaptırımların sağlık, enerji ve diğer hayati sektörler üzerindeki olumsuz etkileri ele alındı. Şeybani, yaptırımların “doğrudan sıradan Suriyelilere zarar verdiğini” belirtti.
Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman El Sani de Washington’un Suriye’ye bakışında bir değişim olduğunu söyledi. “Amerika, Suriye konusunda açık bir tutum sergiliyor” diyen El Sani, Katar’ın Suriye’deki enerji projelerine finansman sağlaması konusunda ABD’li yetkililerle görüşmelerin sürdüğünü açıkladı.
Reform ve Ekonomik Toparlanma Çağrısı
ABD’li bazı senatörler de bu süreçte aktif rol oynuyor. Demokrat Senatör Jeanne Shaheen, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Hazine Bakanı Scott Besant’a gönderdiği iki partili bir mektupta, tarım, eğitim ve telekomünikasyon gibi alanlardaki yaptırım risklerinin azaltılmasını talep etti. Shaheen, bu adımların hem Suriye’nin istikrarına hem de ABD’nin çıkarlarına hizmet edeceğini belirtti.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Bölge Direktörü Abdullah Derdari, Şam’dan yaptığı açıklamada, Suriye’nin toparlanma sürecini yaptırımların tamamen kalkmasını beklemeden başlatması gerektiğini söyledi. UNDP’nin yakın tarihli bir raporuna göre, savaşın başından bu yana Suriye’nin GSYİH’si 800 milyar dolar kayba uğradı ve nüfusun %90’ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Uluslararası Kurumlar Geri Dönüyor
Önemli bir gelişme olarak, Suriye uluslararası mali kuruluşlarla yeniden temas kurmaya başladı. Maliye Bakanı Muhammed Yasir Berniyye, IMF’nin Suriye Misyon Şefi olarak Ron van Roden’in atandığını açıkladı. Bu, on yıldan fazla süren kopukluğun ardından atılan ilk adım oldu. Aynı zamanda, Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Ousmane Dione, özellikle enerji ve dijital altyapı alanlarında Suriye’nin toparlanma sürecine destek vereceklerini duyurdu.
Gelecek Ne Getirecek?
Yaptırımlar hâlâ ciddi bir engel oluştursa da, uluslararası ve bölgesel aktörlerin Suriye ekonomisini yeniden canlandırma yönünde alternatif yollar aradığı görülüyor. Bu çabaların somut bir iyileşmeye dönüşüp dönüşmeyeceği, ülkenin siyasi gidişatına ve dış aktörlerin uzun süredir devam eden politikalarını gözden geçirme isteğine bağlı olacak.
