Şam iş birliğine açık ancak ulusal egemenliğin korunmasında ısrarcı. Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara, yaptırımların kaldırılması karşılığında ABD’nin taleplerine açık olduğunu ifade etti ancak bu şartların ülkenin egemenliğini zedelememesi ve halkına zarar vermemesi gerektiğini vurguladı. ABD’li Kongre Üyesi Cory Mills ile yaptığı görüşmede Şara, Washington ile daha derin bir ilişki için net ön koşullar ortaya koydu.
Suriye’nin İsrail ve bazı Arap ülkeleri arasında imzalanan normalleşme anlaşmaları dizisi olan İbrahim Anlaşmaları’na katılımı da gündeme geldi. Florida’lı Cumhuriyetçi Cory Mills, Şara ile 90 dakikalık görüşmeyi “olumlu” olarak nitelendirirken, Suriye liderinin anlaşmalara katılmaya ve İsrail ile barış çabalarına şartlı olarak ilgi gösterdiğini aktardı.
“Önce [İsrail], Suriye’ye müdahalelerini durdurmalı, bombardımanlara son vermeli, girdiği Suriye topraklarından çekilmelidir. O zaman bu anlaşmaları konuşabiliriz,” dedi Şara, Levant24’e konuşan üst düzey bir Suriyeli hükümet kaynağına göre. “Anlaşmaları imzalayan ülkelerin topraklarını İsrail işgal etmiyor.”
Washington’dan Ölçülü İyimserlik
ABD’li yetkililer, Suriye ile ilişkilerin gelişmesi için “şartlı bir fırsat” olduğunu kabul ediyor ancak temkinli yaklaşımlarını sürdürüyor. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Kıdemli Yetkilisi Tim Lenderking, Washington’un yaptırımları kaldırmakta aceleci olmayacağını söyledi.
“Yeni Suriye hükümetine iletilmiş açık ve net taleplerimiz var,” dedi Lenderking, ABD-Arap İlişkileri Ulusal Konseyi tarafından düzenlenen bir çevrim içi seminerde. “Taleplerimiz imkânsız değil ve bu ilişkinin başarılı olmasını istiyoruz.”
Bu talepler arasında Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW) ile tam iş birliği, Amerikalı gazeteci Austin Tice dahil kayıp ABD vatandaşlarının akıbetinin aydınlatılması ve yabancı savaşçıların resmi hükümet pozisyonlarından çıkarılması yer alıyor. ABD ayrıca sivillerin ve özellikle İsrail’in güvenliğine dair garantiler talep ediyor.
Lenderking, “Dışişleri Bakanlığı’nda neredeyse her gün Suriye konuşuluyor,” diyerek konunun sürekli gündemde olduğunu vurguladı. Ancak ABD’nin hâlâ Suriye’nin yeni liderliğiyle doğrudan temasa geçmediğini ve reform sinyallerini dikkatle izlediğini belirtti.
Yıllar Sonra İlk Kongre Ziyareti
Geçtiğimiz haftaki görüşmeler, Esed rejiminin çöküşünden bu yana yapılan ilk ABD kongre ziyareti oldu. Mills, Indiana’dan Temsilci Marilyn Stutzman ile birlikte Dışişleri Bakanı Es’ad Şeybani dahil Suriyeli yetkililerle görüştü. Ziyaret, “bilgi toplama misyonu” olarak tanımlandı ve sınır güvenliği ile ekonomik entegrasyon konuları ele alındı.
Ziyaret sonrası yaptığı açıklamalarda Mills, bu temasları eski Başkan Donald Trump ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz’a aktaracağını belirtti. Yaptırımların Suriye’nin modernleşmesini ve toparlanmasını ciddi şekilde engellediğini, iletişim, ticaret ve altyapı geliştirme gibi alanlarda büyük engeller oluşturduğunu söyledi.
İdeolojik farklara rağmen Mills temkinli bir iyimserlik dile getirdi: “Bir zamanlar Almanya ve Japonya düşmanlarımızdı,” dedi. “Ancak Suriye’de istikrar sağlamak istiyorsak bu geçmişi aşmalıyız.”
Her iki taraf da diyaloğa açık görünse de ortak bir zemin bulup bulamayacakları belirsizliğini koruyor.
