ABD Başkanı Donald Trump bugün Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu’nda yaptığı açıklamada, 13 yılı aşkın süredir devam eden Suriye yaptırımlarının tamamen kaldırılacağını duyurdu. Bu tarihi karar, 10 yıldan fazla süren savaşla harap olan Suriye’nin ekonomik toparlanma ve diplomatik normalleşme yolunda önemli bir adım olarak görülüyor.
“Onlara büyüme şansı vermek için Suriye’ye yönelik tüm yaptırımları kaldırma emri vereceğim” diyen Trump’ın bu sözleri, Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın önderlik ettiği ayakta alkışlarla karşılandı. Trump, “Şimdi onların parlak geleceği için zamanı. Hepsini kaldırıyoruz” ifadelerini kullandı.
Bu karar, Beşşar Esed rejimi döneminde uygulanmaya başlayan ABD yaptırımlarını sona erdiren en köklü politika değişikliği olarak kayıtlara geçti. Karar, Türkiye, Suudi Arabistan ve Suriye Dışişleri Bakanlığı’nın aylardır sürdürdüğü gizli diplomasinin ardından geldi ve Trump’ın Çarşamba günü Riyad’da Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile yapacağı görüşmenin önünü açtı.
Yıllar Sonra Uzlaşma Sinyalleri
Esed rejiminin düşmesinden bu yana Şara yönetimi, yaptırımların hafifletilmesi ve uluslararası yeniden entegrasyon için çaba gösteriyordu. Suriye Dışişleri Bakanı Es’ad Şeybani, Trump’ın kararını “yeni bir başlangıç” olarak nitelendirerek, bu süreçte arabuluculuk yapan Suudi Arabistan’a teşekkür etti.
Reuters’a yaptığı açıklamada Şeybani, “Bu gelişme, istikrar, kendi kendine yeterlilik ve anlamlı bir yeniden inşa yolunda ilerleyen Suriye halkı için kritik bir dönüm noktasıdır” dedi.
BM de açıklamayı memnuniyetle karşıladı. Sözcü Stéphane Dujarric, yaptırımların kaldırılmasının “ülkenin ekonomik toparlanmasına olumlu katkı sağlayacağını” ifade etti. Dünya Bankası verilerine göre Suriye ekonomisi 2010-2021 arasında yarıdan fazla küçülürken, nüfusun %90’ından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Diplomatik Hareketlilik ve Bölgesel Etkiler
Trump, gazetecilerin “Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile Çarşamba günü görüşecek misiniz?” sorusuna “Evet, öyle düşünüyorum” yanıtını verdi. Beyaz Saray yetkilileri daha sonra başkanın Riyad’da Suriye lideriyle bir araya gelmeyi kabul ettiğini doğruladı. Şara’nın geçmişi göz önüne alındığında tartışmalı olsa da, ABD yetkilileri bu görüşmeyi diplomatik bir açılım fırsatı olarak görüyor.
Eski ABD yetkilisi Alex Zerden, “Bu inanılmaz derecede önemli bir sinyal. Başkan Trump’ın böylesine kamusal bir forumda yapmış olması, bunun öngörülenden çok daha kapsamlı bir hamle olduğunu gösteriyor” dedi.
Fox News’in haberine göre Şara, Trump için “stratejik bir ortak” haline gelebilir. Tarafların ekonomik işbirliği, istihbarat paylaşımı ve ABD’nin Suriye enerji kaynaklarına erişimi gibi konuları görüştüğü belirtiliyor.
Geniş Bölgesel Yansımalar
Bu karar, İbrahim Anlaşmaları’nın genişletilmesi ve ABD’nin Gazze’de ateşkes sağlama çabaları gibi bölgesel diplomatik gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geldi. Trump, “Birlikte benzeri görülmemiş adımlar attık… Orta Doğu halkları için parlak yeni bir günün şafağındayız” ifadelerini kullandı.
Suriye’nin uluslararası topluma yeniden entegrasyonunun tam koşulları belirsizliğini korusa da, yaptırımların kaldırılması bölgesel diplomasinin dilini şimdiden değiştirdi. Yarın gerçekleşecek görüşme öncesinde, Washington ve Şam arasında yeni bir sayfanın açılıp açılmayacağı merakla takip ediliyor.
