Suriye göklerinden düşen varil bombalarının yarattığı dehşet artık geçmişte kalmış gibi görünse de, kuzeybatı Suriye halkı için terör daha sinsice bir biçimde devam ediyor. Esad’ın kötü şöhretli varil bombalarının yerini, Rusya destekli intihar dronları aldı. Düşük irtifada uçan, bu çevik ve ölümcül araçlar, evler, okullar, tarlalar ve hayati altyapıyı hedef alarak dehşeti büyük bir şekilde yayıyor. Eskiden rastgele yıkıma sebep olan varil bombalarının yerine, bu dronlar, planlanmış bir saldırı ile korku ve yıkım dalgası yaratarak günlük yaşamı bir hayatta kalma mücadelesine dönüştürüyor.
Rusya’nın Yöntemleri ile Suriye’de Yeni Bir Yıkım Aracı
2024 yılının başlarından bu yana kullanılan FPV dronları, intihar dronlarına dönüştürülerek patlayıcı yüklenip hedeflere çarptırılıyor. İdlib, Hama, Halep ve Lazkiye kırsalındaki sivillerin hayatını alt üst eden bu araçlar, Rusya’nın desteğiyle geliştirildi. Bu dronlar; araçları, tarım alanlarını, dükkanları ve su ve benzeri birçok altyapı sistemlerini hedef alarak toplumsal yaşamı felç ediyor.
Suriye uzmanı askeri analist Muhammed Vahid’e göre, intihar dronları rejimin cephaneliğinde önemli bir değişikliği temsil ediyor. Vahid, bu dronların, video aktarım sistemi sayesinde operatörlere çevreyi görme imkanı sunduğunu ve bu sayede hedefleri büyük bir hassasiyetle vurabildiğini belirtti. Ayrıca, bu araçların maliyeti, savaş uçaklarına veya diğer hassas silahlara kıyasla oldukça düşük; en gelişmiş modelleri bile yalnızca 1.000 dolara mal olabiliyor.
Siviller ve Tarım Sektörü Ağır Darbe Aldı
Yerel izleme gruplarının verilerine göre, 2024 yılı içinde bölgeye 880’den fazla dron saldırısı gerçekleştirildi. Sadece Kasım ayı başlarında bir günde 25 dron saldırısı düzenlenerek onlarca sivil öldürüldü ya da yaralandı. Bu saldırılar tarım sektörünü de ağır şekilde etkiledi. Dronların düşük irtifada uçması nedeniyle çiftçiler tarlalarına gidemiyor, bu da büyük miktarda ürün kayıplarına yol açıyor.
Kefer Nuranlı bir çiftçi Meşhur el-Halasi, bu durumu şöyle özetliyor: “Bu sezon ne ekim yapabildim ne de hasat. Sürekli bombalamalar nedeniyle tarlalarıma yaklaşamıyorum.”
Uluslararası Hukuk İhlalleri ve İnsan Hakları Sorunları
Rusya’nın sağladığı insansız hava araçları, rejim güçleri tarafından sivil altyapıyı hedef almak için kullanılıyor. Bu durum, uluslararası hukuka aykırı olmasına rağmen herhangi bir yaptırım veya düzenleme mekanizması bulunmaması nedeniyle devam ediyor. İnsan hakları ihlalleri, özellikle kadınlar, çocuklar ve engelliler üzerinde derin etkiler bırakıyor.
Sonuç: Korku ve Göç Dalgası
İnsansız hava araçlarının yarattığı korku, toplumsal yapıyı derinden sarsıyor. Siviller yerlerinden ediliyor, çocuklar okullara gidemiyor, sağlık ve barınma hizmetleri yetersiz kalıyor. Bölge halkı için her yeni gün, bir önceki kadar belirsizlik ve tehlike dolu.
Uluslararası toplumun, bu krizi ele almak ve sorumluları hesap vermeye zorlamak için acil adımlar atması gerekiyor.
