Suriye’de Beşar Esad rejiminin sona ermesinin ardından yeniden inşa ve geçiş sürecindeki istikrarın ele alındığı önemli bir zirve, bugün Riyad’da düzenlendi. Arap ve Batılı ülkelerin katılımıyla gerçekleştirilen zirvede insani yardım, siyasi reformlar ve bölgesel güvenlik konuları, Suriye’nin toparlanması için öncelikli başlıklar olarak öne çıktı.
Suudi Arabistan’da Tarihi Bir Toplantı
12 Ocak’ta düzenlenen zirve, Suriye Dışişleri Bakanı Esad el Şeybani’nin Esad’ın devrilmesinden sonraki ilk uluslararası katılımını işaret ediyor. El Şeybani, Suudi Arabistan, Katar, Mısır, BAE ve Ürdün dışişleri bakanlarının yanı sıra Almanya, Britanya, Fransa ve Türkiye temsilcileriyle bir araya geldi. Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve Körfez İşbirliği Konseyi’nden temsilciler de zirvede hazır bulundu.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Farhan, Krallığın Suriye’nin birliği ve egemenliğini desteklemeye yönelik kararlılığını vurguladı. “Suriye’nin geleceği Suriyelilere aittir ve insani yardımları sağlamaya devam edeceğiz,” dedi. Ayrıca, Suriye’nin uluslararası topluma entegrasyonunu hızlandırmak için yaptırımların hafifletilmesinin önemine dikkat çekti.
İstikrar ve Yeniden İnşa
Zirvede, terörizmle mücadele, altyapının yeniden inşası ve yeni hükümette kapsayıcılık gibi istikrarı sağlamak için atılacak adımlar tartışıldı. Bu zirve, geçen ay Ürdün’ün Akabe kentinde düzenlenen ve Suriye’nin temsil edici ve mezhepsel olmayan bir hükümet kurmasına yönelik çağrılar içeren görüşmelerin devamı niteliğindeydi.
Britanya Dışişleri Bakanı David Lammy, zirveyi “Suriye’nin ilerlemesini değerlendirmek için önemli bir platform” olarak nitelendirdi. Zirve sırasında Esad el Şeybani ile yaptığı ikili görüşmede, “Bu toplantı, Suriye’de istikrarı desteklemek için gerekli adımları belirlemeye yönelik devam eden görüşmelerin bir parçasıdır,” dedi.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise IŞİD’le mücadelede iş birliğinin önemine dikkat çekerek, “Yeni Suriye yönetiminin IŞİD’e karşı etkin mücadele kapasitesini artırmak için birlikte çalışabiliriz. Bu toplantı, dönüm noktası ve tarihi bir an niteliğinde,” ifadelerini kullandı.
Ekonomik ve İnsani Destek
Suudi Arabistan, Suriye’ye gıda, tıbbi malzeme ve barınma gibi insani yardımları kara ve hava köprüleri aracılığıyla ulaştırarak lider bir rol üstlendi. Krallık ayrıca, Suriye’nin yeniden inşasını desteklemek amacıyla stratejik yatırımlara ilgi gösterdiğini belirtti.
Suriye Dışişleri Bakanı Esad el Şeybani, ülkenin vizyonunu açıkladı. Bu vizyon, ortaklıkların güçlendirilmesini, kalkınma planlarının başlatılmasını ve yaşam koşullarının iyileştirilmesini içeriyor. El Şeybani, “Bu ziyaret, Suriye-Suudi ilişkilerinde yeni ve parlak bir sayfa açıyor,” dedi.
Katar da Suriye’nin birliği ve yeniden inşasına olan bağlılığını yineledi. Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, “Bu kritik aşamada Suriyelilerin birliğini tam desteklediğimizi teyit ediyoruz,” diye konuştu.
Önümüzdeki Zorluklar
Kaydedilen ilerlemelere rağmen, önemli zorluklar devam ediyor. AB ve ABD gibi Batılı güçler, yaptırımların kaldırılmasının, azınlıkları koruyan ve insan haklarına saygı gösteren kapsayıcı bir hükümetin kurulmasına bağlı olduğunu yineledi.
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Kaya Kallas, bloğun yaptırımları kaldırmaya açık olduğunu, ancak bunun Suriye’nin anlamlı reformlar gerçekleştirmesine bağlı olduğunu belirtti. “Bu toplantı, Suriyelilere destek mekanizmalarını keşfetmemize ve geçmişteki suçlardan sorumlu olanları hesap vermeye zorlamamıza olanak tanıyor,” dedi.
Arap Körfez Devletleri Enstitüsü’nde misafir araştırmacı olan Anna Jacobs, Riyad’ın bölgesel desteği harekete geçirmedeki liderliğine dikkat çekti. Jacobs, “Bu zirve, Suudi Arabistan’ın Suriye’nin toparlanması için koordinasyon çabalarında liderlik rolü üstlenmek istediğini gösteriyor,” dedi. Suriye halkı için bu zirve, çatışmasız bir geleceğe yönelik umut ve vatanlarını yeniden inşa etme yolunda bir adım olarak görülüyor.
