Suriye İnsan Hakları Ağı (SİHA), Lübnan hükümeti ve Suriye’deki geçiş süreci yetkililerine çağrıda bulunarak, Lübnan’da tutulan yaklaşık 2.000 Suriyeli mahkumun yaşadığı sıkıntıların hafifletilmesi için acil adımlar atılmasını talep etti. Mahkumların büyük bir kısmı belirsiz sürelerle cezaevinde tutulurken, zor koşullar altında yaşam mücadelesi veriyor.
Keyfi Gözaltılar ve Adil Yargılanma Eksikliği
SİHA’nın Şubat ayında yayınladığı raporda, en az 190 kişinin Suriye devrimine katıldıkları gerekçesiyle hapsedildiği belirtildi. Roumieh Hapishanesi ve diğer Lübnan cezaevlerinde tutulan bu mahkumlar, yıllardır keyfi tutukluluk, aşırı kalabalık, yetersiz tıbbi bakım ve adil yargılanma hakkından mahrum bırakılma gibi ağır insan hakları ihlalleriyle karşı karşıya.
Roumieh Hapishanesi’nde Açlık Grevi
Uzun süreli tutukluluk ve zor yaşam koşullarına tepki gösteren onlarca Suriyeli mahkum, 11 Şubat’ta Roumieh Hapishanesi’nde açlık grevine başladı. Eylemciler, Suriye’ye geri gönderilmelerini talep ediyor. SİHA’ya göre, bazı mahkumların sağlık durumu hızla kötüleşirken, tıbbi müdahaleye erişimleri son derece kısıtlı. Ancak Lübnan yetkilileri, bu taleplere henüz bir yanıt vermiş değil.
Ağ tarafından yayımlanan raporda, birçok mahkumun askeri mahkemelerde zorla alınan ifadeler ve işkence altında verilen itiraflara dayanılarak mahkum edildiği ifade edildi. Kimileri terör suçlamalarıyla uzun hapis cezalarına çarptırılırken, bazıları ise belirsiz bir şekilde yargılanmayı bekliyor.
Hukuki Koruma ve İnsani Müdahale Çağrısı
SİHA, Lübnan hükümetine çağrıda bulunarak, Suriyeli yetkililerle koordinasyon içinde, mahkumların güvenli geri dönüşünü sağlamak için hukuki bir mekanizma oluşturulmasını talep etti. Ayrıca, Lübnan’da sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasına son verilmesi, cezaevi koşullarının iyileştirilmesi ve aşırı kalabalığın azaltılması gerektiğini vurguladı.
Örgüt, Suriye’ye geri dönen mahkumların keyfi tutuklama ve kötü muameleye maruz kalmamaları gerektiğinin altını çizerek, uluslararası insan hakları kuruluşlarını geri dönüş sürecini denetlemeye ve mahkum haklarını savunmaya çağırdı.
Suriyeli Mahkumlar Konusunda Artan Endişeler
Suriyeli mahkumların durumu, Aralık 2024’te Esed rejiminin düşüşünün ardından daha fazla gündeme gelmeye başladı. İnsan hakları aktivistleri ve gazeteciler, Lübnan yetkililerinin bu sorunu ele alması için “Lübnan’daki Suriyeli Mahkumları Kurtarın” kampanyasını başlattı.
Kampanyaya katılan gazeteci Ayşe Sabri, mahkumların umutsuz bir durumda olduklarını ve günlük olarak kötü muameleye maruz kaldıklarını belirtti. Sabri, “Bu kişiler, Lübnan’ın Esed rejimiyle olan önceki iş birliği nedeniyle hapsedildi. Rejim artık devrildiğine göre, bu insanların cezaevinde tutulması için hiçbir gerekçe yok,” dedi.
Mahkumlar ve aileleri, siyasi müzakerelerin uzaması nedeniyle kaderlerinin belirsizliğini korumasından endişe duyuyor. Ocak ayında Lübnan Başbakanı Necib Mikati, Suriyeli yetkililerle mahkumların geri dönüşünü görüşmek üzere bir araya geldi ancak bu konuda henüz somut bir adım atılmadı.
Açlık grevi yapan mahkumlar ölüm riskiyle karşı karşıya kalırken, Lübnan’daki cezaevi koşulları daha da kötüleşiyor. İnsan hakları kuruluşları, mahkumların daha fazla acı çekmesini önlemek ve adaletin sağlanması için acil müdahale çağrısında bulunuyor.
