64 Suriyeli örgütten oluşan bir koalisyon, Avrupa Birliği’ne Suriye’ye yönelik uzun süredir devam eden yaptırım çerçevesini terk etme çağrısında bulundu. Önlemlerin artık amaçlanan hedefe hizmet etmediğini ve ülke genelinde ekonomik toparlanmayı ve sivil toplum çalışmalarını engellediğini belirttiler.
7 Mayıs Çarşamba günü yayınlanan ortak bir açıklamada, imzacılar AB’ye 2011/273/CFSP Konsey Kararı ve 2012/36 sayılı Konsey Tüzüğü’nü yenilememesi çağrısında bulundu. Bu önlemler orijinal olarak Esad rejiminin insan hakları ihlallerine yanıt olarak yürürlüğe konmuştu. İmzacılar, yaptırımların dayanağı olan siyasi bağlamın önemli ölçüde değiştiğini ve devam etmelerinin hukuki temelinin etkin bir şekilde aşındığını savundular.
“Bu yaptırımları haklı çıkaran koşullar artık yok: Esed rejimi çöktü” ifadesi açıklamada yer aldı. “AB yaptırımlarının dayandığı çerçeve -açıkça Esed’in davranışlarına bağlı- artık hukuki bir temelden yoksun.” Örgütler ayrıca, bu yaptırımların gelecekteki bir Suriye hükümetini etkilemek için kullanılmasının orijinal AB kararının ruhuna aykırı olduğunu ve bunun yerine sivil nüfusu cezalandırdığını iddia ettiler.
İmzacılar, mevcut yaptırımların süresiz olarak uzatılmasının onları bir hesap verebilirlik aracı olmaktan çıkarıp kör bir siyasi enstrümana dönüştürme riski taşıdığı konusunda uyardı. Devam eden kısıtlamaların Suriye ekonomisinin enerji, bankacılık ve altyapı gibi kilit sektörlerini felç ettiğini, uluslararası veya yerel yatırımcıların yasal veya finansal sonuçlardan korkmadan iş yapmasını neredeyse imkansız hale getirdiğini vurguladılar.
“Ekonomik aktörler, belirsizlik ve riskten kaçınma nedeniyle Suriyelilerle etkileşim kurmaya isteksiz” ifadesi açıklamada yer aldı. Bu iklimin temel mallara erişimi engellediğini, hizmetleri aksattığını ve devam eden bir ekonomik durgunluğu derinleştirerek göç, aşırılık ve istikrarsızlık için koşulları beslediğini savundular.
AB’nin bu yılın başlarında petrol ve ulaşım sektörlerine yönelik yaptırımları askıya almak ve yaptırım listesinden birkaç finans kuruluşunu çıkarmak gibi kısıtlamaları hafifletme girişimlerine rağmen, sivil toplum grupları bu adımların yetersiz olduğunu belirtiyor. Suriye Merkez Bankası (CBS) ve kamu hizmetleri gibi hayati devlet kurumlarını hedef alan birçok yaptırımın yeniden yapılanma ve toparlanmayı engellemeye devam ettiğinin altını çiziyorlar.
Açıklama ayrıca, sivil toplumun ve uluslararası insani yardım çabalarının marjinalleştirilmesi konusunda endişelerini dile getirdi ve mevcut yaptırım çerçevesinin devlet kontrolü dışında faaliyet gösteren gayriresmi ağları ve milisleri güçlendirdiğini savundu.
Örgütler tüm yaptırımların toptan kaldırılması çağrısında bulunmadı. Bunun yerine, savaş suçları ve insan hakları ihlallerinden sorumlu kişi ve kuruluşların AB’nin Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi’ne kaydırılmasını önererek, geniş ekonomik zarar vermeden hedeflenmiş bir hesap verebilirlik sağlanabileceğini belirttiler.
Bu yılın başlarında AB dış politika şefi Kaya Kallas, yaptırım reformu olasılığını kabul etmiş ve Ocak ayında önlemlerin hafifletilmesinin kötüye kullanılması durumunda geri alınabileceğini belirtmişti. Ancak Suriyeli örgütler, AB politikasını sahada yaşanan gerçeklerle uyumlu hale getirmek ve Suriye’nin uzun süredir ertelenen yeniden yapılanmasını desteklemek için acilen yeniden ayarlanmış bir yaklaşıma ihtiyaç olduğunu savunuyor.
