Kürdistan İşçi Partisi’nin (PKK) kendini feshederek Türkiye’ye karşı 40 yıllık silahlı mücadeleyi sonlandırma kararı, bölgenin güvenlik dinamiklerinde önemli bir dönüşüm anlamına geliyor. Bu gelişme, özellikle Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Demokratik Birlik Partisi (PYD) ve Kadın Koruma Birlikleri (YPJ) gibi PKK bağlantılı grupların geleceği konusunda soru işaretlerini beraberinde getirdi.
PKK yanlısı Fırat Haber Ajansı’nın (ANF) pazartesi günü yaptığı habere göre, örgütün liderliği, Irak’ın kuzeyinde düzenlenen bir konferansın ardından örgütsel yapısını ve silahlı kampanyasını sonlandırma kararı aldı. Bu adım, örgütün hapisteki kurucusu Abdullah Öcalan’ın çağrısına bir yanıt niteliğinde. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan kararı “çok önemli bir adım” olarak nitelendirirken, hükümetin uygulamayı “yakından takip edeceğini” belirtti.
Suriye’nin Kuzeydoğusu: Yeni Bir Dönemeç
PKK bağlantılı grupların kontrolündeki Suriye’nin kuzeydoğusunda bu kararın doğrudan etkileri bekleniyor. SDG komutanı Mazlum Abdi, kararı övgüyle karşılayarak “siyaset ve barışın yeni bir evresi” olarak nitelendirdi. Sosyal medyadan yaptığı açıklamada, “Bu adımın bölgede önemli ilerlemelerin önünü açacağına inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
Abdi, daha önce Türkiye ile gerilimlerin azalması halinde (birçoğu Suriyeli olmayan) savaşçıların bölgeden çekilmesine açık olduğunu ima etmişti. Mart ayında Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile SDG’nin Suriye’nin ulusal ordu yapısına entegrasyonunu hedefleyen bir anlaşma imzalamıştı. Ancak Şam’ın yerel özerklik taleplerini reddetmesi nedeniyle süreç yavaş ilerliyor.
Şam: Yeniden Entegrasyon Çağrısı ve Uyarılar
Suriye Dışişleri Bakanı Es’ad Şeybani, 12 Nisan’da Ankara’da Türk mevkidaşı Hakan Fidan ile yaptığı ortak basın toplantısında, SDG’den “devlet kurumlarının kuzeydoğuda yeniden faaliyete geçmesine izin verecek samimi bir irade” beklediklerini söyledi. “Diğer tarafın bize samimiyetle yaklaşmasını ve vatandaşların bölgelerine dönmesine olanak sağlamasını bekliyoruz” dedi.
Suriye Cumhurbaşkanlığı da benzer kaygıları dile getirerek, federalizm veya öz yönetim kisvesi altında ayrı siyasi yapılar oluşturma girişimlerinden kaçınılması gerektiğini vurguladı. Yapılan açıklamada, ulusal kaynakların tekelleştirilmesi veya kamu hizmetlerine erişimin engellenmesinin “ulusal birliği ve egemenliği zayıflatacağı” uyarısı yapıldı.
Bölgesel Etkiler ve Gelecek Zorluklar
Analistler, PKK’nın fesih kararının ABD destekli Kürt güçlerinin yeniden değerlendirilmesine yol açacağını öngörüyor. Suriye Kürt Merkez Partisi’nden Şalal Kaddo, Al-Arabi Al-Cedid’e yaptığı açıklamada, bu gelişmenin Kürt siyasi katılımına karşı çıkanların kullandığı “birçok bahaneyi ortadan kaldırdığını” ve Şam ile uzlaşmayı hızlandırabileceğini belirtti.
Siyasi araştırmacı Bassam Süleyman, ABD’nin kademeli çekilme sinyalleri vermesiyle Suriyeli Kürtlerin siyasi bir anlaşma yapma konusundaki aciliyetinin arttığına dikkat çekti. “Kürtler, ABD’nin kalıcı olmadığının farkında” diyen Süleyman, SDG içindeki Suriyeli ve yabancı unsurlar arasındaki gerilimlerin patlak verebileceği uyarısında bulundu. Artık asıl zorluk, SDG ve PYD gibi grupların silahlı kökenlerinden sıyrılarak Suriye devleti içinde siyasi bir role nasıl geçeceklerini belirlemekte yatıyor.
