Esed rejiminin çöküşünün ardından, ABD’nin Suriye’ye yönelik politikasında dikkat çekici bir değişimi temsil eden plan kapsamında, binlerce ulusötesi gönüllü yeni Suriye ordusuna entegre ediliyor.
ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, Reuters’a yaptığı açıklamada, Washington’un Suriye geçici hükümeti tarafından önerilen ve yaklaşık 3.500 “yabancı savaşçının” Suriye ordusuna dâhil edilmesini öngören planı desteklediğini doğruladı. Barrack, “Şeffaflıkla birlikte bir anlayış söz konusu diyebilirim,” diyerek bu bireylerin “devlet projesinin içinde tutulmasının, dışlanmamalarından daha önemli olduğunu” vurguladı.
Bu karar, ABD’nin politikasında önemli bir yeniden hizalanmayı takip ediyor. Mayıs ayındaki Orta Doğu turunda Başkan Donald Trump, Suriye’ye yönelik uzun süredir uygulanan yaptırımları kaldırdı ve geçici Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile Riyad’da bir araya geldi. Bu görüşmenin, Washington ile Şam arasında güvenlik ve istikrar konularında daha derin bir koordinasyonun yolunu açtığı bildirildi.
Bir Entegrasyon Modeli mi?
Suriye Savunma Bakanlığı sözcüsü Albay Hasan Abdulgani, yabancı gönüllülerin ordunun etkin bir parçası olduğunu belirtti. Al Arabiya’ya yaptığı açıklamada Abdulgani, “Bu gruplar, Suriyeliler uğruna büyük fedakârlıklar yaptı… Savunma Bakanlığı’nda en çok dahil olan ve bağlılık gösterenler arasında yer alıyorlar,” dedi. Ayrıca bu savaşçıların, Suriye askeri doktrinini ve etik kurallarını takip etmelerinin beklendiğini ekledi.
Yabancı gönüllüler — özellikle Çin ve Orta Asya’dan gelen Uygurlar — daha önce Esed’e karşı son saldırıyı yöneten Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) saflarında savaşmıştı. Varlıkları uzun süredir Batı için bir tartışma konusu olagelmişti. Daha Mayıs ayının başlarında bile, ABD ve Avrupa yetkilileri bu kişilerin Suriye’nin askeri yapısından çıkarılmasını talep ediyordu.
Reuters’a konuşan ve isimlerinin açıklanmasını istemeyen üç Suriyeli savunma yetkilisi, yabancıların entegrasyonunu öngören planın onaylandığını doğruladı. Yetkililer, bu adımın kısmen bu kişilerin dışlanmaları hâlinde IŞİD veya El Kaide gibi aşırılık yanlısı grupların eline düşmelerini önlemek amacıyla atıldığını belirtti.
Geçmişin Tasfiyesi ve Geleceğin İnşası
Önemli bir grup olan Türkistan İslam Partisi (TİP), resmî olarak feshedildi ve tamamen yeni Suriye devlet yapısına entegre edildi. TİP’in siyasi yetkilisi Osman Buğra, Reuters’a gönderdiği bir mesajda, “Grup tamamen Savunma Bakanlığı’nın otoritesi altında faaliyet gösteriyor,” diyerek herhangi bir dış bağlantılarının olmadığının altını çizdi.
Suriye Savunma Bakanı Marhaf Ebu Kasra’ya göre, entegre edilen askerler askerî kolej eğitiminden geçecek ve kapsamlı bir incelemeye tâbi tutulacak. Daha sonra resmî rütbe alacaklar. Eski bir HTŞ komutanı olan Ebu Kasra, terfilerin hizmet süresi, eğitim ve kıdeme göre yapılacağını belirtti.
Suriye geçici hükümeti ordu yapılanmasını ilerletmeye çalışırken, bölgesel ortaklarla iş birliği, iç istikrarın sağlanması ve on yılı aşkın süren savaşın mirasını yönetme arasında hassas bir denge kurmak zorunda. Bu entegrasyonun uzun vadeli etkileri hâlâ belirsizliğini koruyor. Ne ABD Dışişleri Bakanlığı ne de Suriyeli yetkililer Reuters’a ek bir yorum yaptı.
