ABD elçisi Tom Barrack’ın, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) komutanı Mazlum Abdi’nin Şam ile birlik konusundaki son açıklamalarını desteklemesi, hem yurt içinde hem de yurt dışında karmaşık tepkilere yol açtı; kuzeydoğu Suriye’de şüphecilik derinleşiyor. Bu açıklamalar, Abdi’nin SDG’nin Suriye hükümetiyle 10 Mart anlaşmasına bağlılığını yeniden teyit etme çabalarının ardından geldi. Bu anlaşma, SDG’nin tek bir ulusal askeri yapı altında Savunma Bakanlığı’na entegrasyonunu öngörüyor.
ABD’nin Suriye özel temsilcisi Thomas Barrack, “entegrasyon ve birliği teşvik etmeye yönelik yapıcı diyalog” için ABD desteğini yineleyerek, Abdi’nin liderliğini ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın rolünü “Suriye’nin istikrarı için merkezi” olarak nitelendirdi. Barrack’ın açıklamaları, Abdi’nin “Suriye’nin iki ordu değil, bir orduya sahip olacağını” televizyon açıklamasında belirtmesinin ardından geldi ve bu birlik anlaşmasına bağlılığın devam ettiğini, bölünme fikrini reddettiğini gösterdi.
Anlaşma Onaylandı, Ancak Uygulama Gecikiyor
Abdi’nin açıklamaları, orijinal anlaşmanın yapıldığı aylardan bu yana yapılan yorumlarla büyük ölçüde örtüşüyor; 10 Mart anlaşmasının hayata geçirilmesinde ilerlemenin yavaş olduğunu gösteriyor. Abdi, Şam ile “günlük iletişim” kurduklarını doğruladı, entegrasyon komitelerinin oluşturulmasında ilerleme olmadığını belirtti ve Paris’te yapılacak görüşmelerde pratik mekanizmaların ele alınacağını söyledi.
Abdi, anlaşmayı ulusal uzlaşma ve kurumsal entegrasyon yönünde bir adım olarak çerçevelerken, Suriye’nin farklı topluluklarının anayasal garantileri ve kültürel haklarına ilişkin çözülmemiş meselelerin bulunduğunu kabul etti. Süryaniler, Asuriler ve Ermenilerin haklarına ilişkin “henüz net bir anlayışa varmadıklarını” söyledi.
Kuzeydoğu Suriye İçinden Artan Eleştiriler
Bu açıklamalar, SDG kontrolündeki bölgelerde baskının arttığı bir dönemde yapıldı. Son dönemde Rakka, Deyrizor ve Hasekê’de çok sayıda siyasi figür, toplum lideri ve aktivist, SDG ile sivil muadili olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin (AANES) feshedilmesini talep eden bir bildirge yayımladı. Bildirge, Suriye, Fransa ve ABD dışişleri bakanlarına hitaben yazılmış olup, SDG’yi otoriter uygulamalar ve demografik manipülasyonla suçlayarak, merkezi Suriye yönetimine dönüşü ve kaynaklar ile güvenlik üzerinde tam devlet kontrolünü talep ediyor.
Dokuz maddelik talep listesinde zorunlu askerlik uygulamasının sona erdirilmesi, militan eğitim kamplarının kapatılması ve iddia edilen insan hakları ihlmleriyle ilgili bağımsız bir soruşturma kurulması isteniyor. İmzacıların vurguladığı vizyon, “Suriye anayasası altında eşit haklar” ve mevcut fiili otoritelerin devlet yapılarında blok olarak entegrasyonunun reddi yönünde.
Ulusal Uzlaşıya İhtiyaç
ABD diplomatik yaklaşımları överken, Abdi siyasi başarının daha geniş bir ulusal uzlaşı ve güvene bağlı olduğunu belirtti. SDG’yi bireyler topluluğu değil kurumsal bir güç olarak tanımayı reddeden Şam’ın tutumuna dair endişelerini dile getirdi; bunun “sonuç alma şanslarını zayıflatabileceğini” söyledi.
Barrack gibi Batılı temsilciler “güvenli bir gelecek” umudunu ifade ederken, kuzeydoğu Suriye’de gelişen gerçeklik, bölgenin uluslararası diplomasi, yerel huzursuzluk ve çözülmemiş ulusal meseleler arasında sıkışmış olduğunu gösteriyor.
