Güney Suriye’de yerinden edilme sürüyor. 5 Ağustos 2025’te, Suriye Arap Kızılayı denetiminde Suveyda’dan gelen sivilleri taşıyan yedi otobüs, Busra el-Şam insani geçiş noktasına ulaştı. 19 Temmuz’daki ateşkese, devam eden insani yardım teslimatlarına ve düzenli Suriye ordusu birliklerinin bulunmamasına rağmen binlerce kişi bölgeyi terk etmeye devam ediyor. Yardım görevlileri ve bölge halkı, Dürzî lider Hikmet el-Hicri’ye bağlı mezhepçi milislerin yarattığı istikrarsızlık, fiilî bir ambargo ve özellikle İsrail’den gelen dış müdahaleleri krizin başlıca nedenleri olarak gösteriyor.
Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA), temmuz ortasından bu yana 192 binden fazla kişinin Suveyda’dan Suriye’nin diğer bölgelerine, özellikle Dera ve Şam’a göç ettiğini bildirdi. Uluslararası yardım çabalarına rağmen göç her gün sürüyor.
Son Günlerde Kitlesel Göçler
11 Ağustos Pazartesi günü Suriye Sivil Savunması, 139 aileden (toplam 555 kişi, kadın ve çocuklar dahil) oluşan bir grubun Suveyda’dan Dera’ya geçtiğini, aynı gün 76 ailenin (308 kişi) geri döndüğünü açıkladı.
Bundan dört gün önce, 7 Ağustos’ta Acil Durum ve Afet Yönetimi Bakanı Raed el-Salih, 170 binden fazla kişinin eyaleti terk ettiğini belirtmişti. O gün, Sivil Savunma 358 ailenin (1.433 kişi) bireysel olarak ayrıldığını, ayrıca Suriye Kızılayı konvoyunun 145 aileyi (574 kişi) bölgeden çıkardığını kaydetti. Aynı gün sadece 89 aile (266 kişi) geri döndü.
Göç 8 Ağustos’ta da devam etti. O gün 115 aile (344 kişi) bireysel olarak, 85 aile (300 kişi) ise Kızılay konvoyuyla Suveyda’dan ayrıldı. Sivil Savunma kayıtlarına göre 90 aile (350 kişi) geri döndü.
Milisler Altında Ağır Şartlar
Günlük insani yardım konvoylarıyla un, gıda, yakıt ve tıbbi malzeme getirilmesine rağmen, halk kötüleşen kıtlık, zarar görmüş sağlık tesisleri ve silahlı gruplardan gelen güvenlik tehditlerini göç sebepleri arasında gösteriyor. Yerel gruplar ile aşiret üyeleri arasındaki önceki çatışmalar ve İsrail’in hedefli hava saldırıları, altyapıya zarar vererek yardımların dağıtımını engelledi.
Suveyda Ulusal Hastanesi kısmen hizmet verebiliyor, pazarlar temel ürünlerde ciddi kıtlık yaşıyor. Hem silahlı gruplar hem de coğrafi izolasyon nedeniyle uygulanan hareket kısıtlamaları, sivillerin günlük yaşamını daha da zorlaştırıyor.
Salih, Dera ve Şam yakınlarındaki Seyyide Zeynep’teki 84 geçici barınma merkezinde yaklaşık 33.500 kişinin kaldığını, ancak yaşam koşullarının “zor” olduğunu ve sürekli insani yardıma ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Uluslararası Yardım ve Sınırlı Etkisi
Avrupa Birliği, 8 Ağustos’ta Suveyda dahil güney Suriye için acil yardım kapsamında 1,6 milyon avro ayıracağını duyurdu. Paket; su, sanitasyon, hijyen, sağlık hizmetleri, korunma programları ve Suriye Arap Kızılayı’na desteği kapsıyor.
Yine de, sürekli devam eden göç, yardımın yerinden edilmenin temel sebeplerini henüz çözmediğini gösteriyor. Birçok kişi için bölgeden ayrılma kararı, mevcut yerel yönetim altında güvenlik ve istikrarın hâlâ sağlanamayacağı yönünde.
Ateşkesin yürürlükte olduğu ve neredeyse her gün yardım ulaştırıldığı hâlde devam eden göçler, Suveyda’yı saran insani krizin somut bir göstergesi olarak öne çıkıyor.
