Suriye Halk Meclisi Seçimleri Yüksek Komitesi, 27 Ağustos’ta Şam’da resmi internet sitesini açarak, Aralık 2024’te Esed rejiminin düşüşünden bu yana yapılacak ilk parlamento seçimlerinde şeffaflık ve dürüstlük sözü verdi.
Komite sözcüsü Nevar Necma, hem Suriyeli hem de uluslararası kuruluşların seçimleri izlemek için başvuruda bulunduğunu, bu amaçla koordinasyon toplantıları yapıldığını söyledi. Necma, her seçim bölgesine avukatların dâhil edilmesinin “dürüstlüğü artırmayı hedefleyen benzeri görülmemiş bir adım” olduğunu belirtti (SANA).
Necma, alt komite başkanlarının ihlallerden doğrudan sorumlu tutulacağını, itiraz komitelerinin ise seçmen listeleri veya usullerle ilgili anlaşmazlıkları çözme yetkisine sahip olduğunu vurguladı.
Meclis Sandalye Dağılımı Dikkat Çekti
24 Ağustos’ta Yüksek Seçim Komisyonu, Halk Meclisi’ndeki 140 sandalyenin Suriye vilayetlerine dağıtımına ilişkin 24 No’lu Kararı açıkladı. Buna göre en büyük pay 32 sandalyeyle Halep’e verildi. Şam ve kırsalı toplam 22 sandalye aldı. Humus ve Hama 12’şer, İdlib ise şehir ve bölgelerine dağıtılmak üzere 12 sandalye aldı. Haseke ve Deyrizor’a 10’ar, Dera ve Rakka’ya 6’şar, Lazkiye’ye 7, Tartus’a 5, Suveyda ve Kuneytra’ya ise 3’er sandalye ayrıldı.
Komisyon, dağılımın Anayasal Bildirge ve son kararnamelere göre yapıldığını bildirse de, bazı bölgelerdeki halk bu bölünmenin temsil oranlarını azaltabileceğini öne sürerek eleştirdi. Komite ise kararını 2011 tarihli yasal çerçeveye dayandırdığını belirterek “tüm bölgelerin temsil edileceğini” teyit etti.
Seçim Kurulları İçin Üyelik Şartları
Komite bu hafta seçim kurullarında kimlerin görev alabileceğine dair açıklama yaptı. Üyelerin, doğuştan Suriye vatandaşı olmaları veya 1 Mayıs 2025’ten önce, 2011 tarihli 49 sayılı kararname kapsamındakiler dâhil vatandaşlık almış olmaları gerekiyor. Ayrıca kendi bölgelerinin nüfus kayıtlarında yer almaları veya 2011’den önce en az beş yıl orada yaşamış olmaları şart. Adayların en az 25 yaşında, medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip ve yüz kızartıcı suçlar ya da ağır cezalık suçlardan sabıkalı olmamaları gerekiyor. Ancak siyasi veya güvenlik bağlantılı suçlar istisna tutulabiliyor.
Silahlı kuvvetler, güvenlik birimleri, bakanlar, valiler ve 2011’den bu yana milletvekilliği yapmış kişiler kurullarda görev alamayacak. Adayların en az lise diplomasına sahip olması, daha üst düzey görevler içinse üniversite mezunu olmaları şart koşuldu.
İtiraz Süreci ve Takvimi
29 Ağustos’ta komite, alt komitelere üyelikle ilgili itiraz başvurularının son tarihini 31 Ağustos’a kadar uzattı. İtirazların bölgesel adalet merkezlerinde bulunan özel vilayet komitelerine yapılması gerekiyor.
Necma, alınan bu tedbirlerin “şeffaflığı sağlamak için kapsamlı bir plan” olduğunu vurguladı. Seçim bölgelerine hukuk gözlemcilerinin gönderilmesinin, geçmiş seçimlere dair endişeleri gidermeye yönelik olduğunu belirtti. Yaklaşan seçimler, yeni geçiş dönemi çerçevesi altında yapılacak ilk parlamento seçimi olacak ve gözlemcilere göre hükümetin reform vaatlerini ve seçim kurumlarına olan kamu güvenini sınayacak.
