Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, 10 Kasım’da Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek. Bu ziyaret, Suriye’nin 1946’daki bağımsızlığından bu yana bir Suriye devlet başkanının Washington’a yaptığı ilk ziyaret olacak. Hem Beyaz Saray hem de Suriye Dışişleri Bakanı Es’ad Şeybani tarafından doğrulanan bu görüşme, Esed’in devrilmesinden bu yana Şam ile Washington arasındaki diplomatik ilişkilerin gelişmeye devam ettiğini gösteriyor.
Ziyaret, ABD’nin Orta Doğu’yu istikrara kavuşturma yönündeki yenilenen çabalarıyla aynı döneme denk geliyor. ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’a göre, Şara’nın 80’den fazla ülkenin yer aldığı ABD öncülüğündeki DEAŞ karşıtı koalisyona Suriye’nin katılımına ilişkin bir anlaşma imzalaması bekleniyor. Barrack, Bahreyn’deki Manama Diyalog Forumu’nda yaptığı açıklamada “Bu büyük bir adım.” diyerek bu gelişmeyi “dikkat çekici” olarak nitelendirdi.
Yaptırımlar, Yeniden İnşa ve Terörle Mücadele
Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani, Arabi21’e yaptığı açıklamada görüşmelerin Sezar Yasası kapsamında uygulanan ABD yaptırımlarının kaldırılmasına ve Suriye’nin yeniden inşası için Amerikan desteğinin sağlanmasına odaklanacağını söyledi. “Yaptırımların devam etmesi için artık hiçbir gerekçe yok.” diyen Şeybani, Suriye’nin “tüm ülkelerle dengeli ilişkiler kurmak istediğini” ifade etti.
2019’da ABD Kongresi tarafından kabul edilen Sezar Yasası, Esed rejimindeki kişileri savaş suçlarından dolayı hedef almıştı ancak enerji ve bankacılık gibi kilit sektörlerdeki yabancı yatırımları cezalandırarak Suriye ekonomisinin genelini etkilemeye devam ediyor. Trump, Mayıs ayında gazetecilere yaptığı açıklamada “Suriye’ye yeniden inşa etme şansı verme zamanı geldi.” diyerek yaptırımların hafifletilmesine sıcak baktığını ima etti.
Associated Press’e konuşan ismi açıklanmayan üst düzey bir ABD yetkilisi, Beyaz Saray’ın Şara’nın ziyaretini “Suriye’nin onlarca yıl süren izolasyonun ardından uluslararası topluma yeniden entegrasyonuna yönelik bir adım” olarak gördüğünü belirtti.
Bölgesel Yeniden Hizalanma ve Yeni Diplomasi
Barrack, ABD’nin ayrıca Suriye ile İsrail arasında dolaylı görüşmeleri kolaylaştırarak 1974’te imzalanan ve iki ülke güçleri arasında BM denetiminde bir tampon bölge oluşturan ayrışma anlaşmasını yeniden tesis etmeye çalıştığını söyledi. “Yol çok açık; bu görüşmenin Kudüs ya da Tel Aviv’de, Suriye’nin de dâhil olduğu bir çerçevede yapılması gerekiyor.” diyen Barrack, Suriye’nin daha geniş Levant bölgesinin istikrara kavuşmasına yardımcı olabileceğini ifade etti.
Bir zamanlar ABD güçleri tarafından Irak’ta tutuklanan Şara için bu ziyaret, militan bir komutandan tanınan bir devlet başkanına dönüşümün dikkat çekici bir simgesi niteliğinde. Şara’nın Mayıs ayında Trump ile Riyad’da yaptığı görüşme, 25 yıl süren diplomatik kopukluğu sona erdirmiş ve bu ziyaretin zeminini hazırlamıştı. Gözlemcilere göre, bu temas Suriye’nin uzun süren izolasyonunun sembolik sonunu temsil ediyor. Görüşmelerin başarılı geçmesi durumunda, Washington ziyareti Suriye’nin Batı diplomasisine yeniden entegre olmasının ve ABD’nin Esed sonrası Orta Doğu stratejisinde bir dönüm noktası olmasının önünü açabilir.
