Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara, 5 Ekim’de Brezilya’nın Belém kentinde düzenlenen COP30 iklim zirvesine katılmak üzere ülkeye ulaştı. Bu, 1995’te kurulduğundan bu yana bir Suriye liderinin Birleşmiş Milletler’in yıllık iklim konferansına ilk katılımı oldu. Şara’nın katılımı, on yılı aşkın diplomatik izolasyonun ardından Suriye’nin uluslararası alana yeniden dönüşünde yeni bir dönemi simgeliyor.
Suriye Arap Haber Ajansı’na (SANA) göre Şara ve Dışişleri Bakanı Es’ad Şeybani, 6 ve 7 Kasım’da zirve oturumlarına katılacak; ardından katılımcı ülkelerin liderleri ve heyetleriyle ikili görüşmeler gerçekleştirecek. 6–21 Kasım tarihleri arasında Belém’de düzenlenen zirve, küresel ısınmayı sınırlama ve yenilenebilir enerji hedeflerinde ilerleme kaydedilmesini değerlendirmek üzere yaklaşık 200 ülkenin temsilcilerini bir araya getiriyor.
İzolasyondan Katılıma
Brezilya Dışişleri Bakanlığı’ndan bir kaynak, El-İhbariyye’ye yaptığı açıklamada Şara’nın varlığının “Suriye diplomasisinin seyrinde tarihi bir dönüm noktasını oluşturduğunu” söyledi. Yıllar boyunca uluslararası yaptırımlar ve savaş, Suriye’yi büyük küresel platformların dışında bırakmıştı. Şam yönetimi şimdi toparlanma ve yeniden entegrasyon mesajı vermekte kararlı görünüyor.
Ekonomi gazetecisi Ahmed Ammar, El-İhbariyye’ye yaptığı açıklamada Suriye’nin zirveye katılımının “uluslararası topluma açılan yeni bir pencere” olduğunu belirterek, bunun Şam’ın “yıllarca süren çalkantıların ardından normal ve dengeli ilişkiler” arayışında olduğuna işaret ettiğini söyledi. Ammar ayrıca, bu ziyaretin ayın ilerleyen günlerinde Devlet Başkanı Şara’nın ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Washington’a yapacağı planlı ziyaretin de öncüsü olduğunu vurguladı.
İklim Diplomasisi ve Ekonomik Fırsat
Savaşın yıktığı altyapıya rağmen yetkililer, COP30 zirvesini yatırım ve teknik iş birliği çekmek için bir fırsat olarak görüyor. Ammar, “Suriye bu konferansa dünyaya ülkesinin harap durumda olduğunu ve iklim ile çevre meselelerini ön plana çıkarmaya acil ihtiyaç duyduğunu göstermek için katılıyor” dedi.
Atıl petrol sahaları, yaşlanan çimento fabrikaları ve eski sanayi sistemlerine dikkat çeken Ammar, bunların modernizasyona açık alanlar olduğunu belirtti. “Dünya bugün sıfır kirlilikle çimento üretiyor” diyerek, yeniden inşayı küresel sürdürülebilirlik standartlarıyla uyumlu hale getirecek ortaklıklara ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne (UNFCCC) göre, geçen yıl BAE’de düzenlenen COP28 konferansı 85 milyar dolar tutarında iklimle ilgili yatırım üretti. Suriyeli yetkililer, Belém’de özellikle yenilenebilir enerji alanında benzer sonuçlar elde etmeyi umuyor. Ammar, “Suriye yılda 301 güneşli gün yaşıyor” diyerek, ülkenin güneş enerjisi projeleri için son derece elverişli olduğunu vurguladı.
Küresel Bağlam ve Bölgesel Zıtlık
Belém zirvesi, üst düzey yetkililerini göndermeme kararı alan ABD’nin katılımı olmadan gerçekleşiyor. Reuters’a göre Başkan Donald Trump, iklim değişikliğini “dünyanın en büyük aldatmacası” olarak nitelendirerek yönetiminin çok taraflı iklim çabalarından çekilme politikasını yineledi.
Buna karşın, Suriye’nin yeniden sahneye çıkışı uluslararası iklim diplomasisindeki değişen dengeleri yansıtıyor.
Bir zamanlar küresel tartışmalardan dışlanmış olan Şam, şimdi yalnızca katılımcı değil, aynı zamanda dünyadaki yerini yeniden inşa eden bir ülke olarak çevre ve ekonomi alanında görünürlük arayışında. COP30’da Suriye’nin mesajı açık: iklim, sürdürülebilirlik ve toparlanma konularında küresel diyaloğun bir parçası olmak istiyor — ve bu diyaloğun içinde kalmaya kararlı.
