ABD, 10 Kasım Pazartesi günü Beyaz Saray’a yapacağı planlı ziyaret öncesinde Devlet Başkanı Ahmed Şara ve İçişleri Bakanı Enes Hattab’ın uluslararası yaptırım listelerinden çıkarılmasını talep eden karar taslağını BM Güvenlik Konseyi’ne sundu.
Associated Press’e göre karar, 2014 yılında El Kaide (AQ) ve IŞİD bağlantılı grupları hedef alan önlemler kapsamında Şara ve Hattab’ın mal varlıklarının dondurulması ve seyahat yasağı getirilmesiyle uygulamaya konulan yaptırımların kaldırılmasını amaçlıyor. Beş daimi üyeden biri olan ABD, oylamanın Perşembe günü yapılması için bastırıyor. Tasarının kabulü için 15 üyeden 9’unun onayı ve daimi üyeler — Çin, Rusya, Fransa, İngiltere ve ABD — tarafından veto edilmemesi gerekiyor.
Diplomatik kaynaklar, Reuters’a yaptıkları açıklamada Washington’un aylardır Suriye’ye yönelik yaptırımların hafifletilmesi için lobi yaptığını, bu değişikliğin siyasi ve insani koordinasyonu güçlendireceğini savunduğunu belirtti. Karar metni ayrıca Suriye’nin “terörle mücadele konusundaki taahhüdünü” memnuniyetle karşılarken, BM Güvenlik Konseyi’nin “Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygısını” vurguluyor.
Sezar Yasası’nı Kaldırma Girişimleri
BM’deki görüşmelerle paralel olarak Trump yönetimi, Şam’a yönelik en kapsamlı ABD yaptırımlarını içeren **Sezar Suriye Sivil Koruma Yasası**’nın yürürlükten kaldırılması için çalışıyor. The Wall Street Journal’a göre Senato, yıllık savunma yetkilendirme yasası kapsamında söz konusu yasanın iptalini içeren bir düzenlemeyi kabul etti; Temsilciler Meclisi ise nihai metin üzerinde müzakerelerini sürdürüyor.
Üst düzey bir yönetim yetkilisi gazeteye yaptığı açıklamada, Beyaz Saray’ın “Sezar Yasası’nın tamamen kaldırılmasını desteklediğini” belirterek, kaldırılmasının “Amerikan ve bölgesel şirketlerin Suriye’de faaliyet gösterebilmesi için gerekli” olduğunu söyledi. 2019’da yürürlüğe giren yasa, Esed rejimi kurumlarıyla iş yapan kişi ve kuruluşlara yaptırım uygulayarak yeniden yapılanma çabalarını sınırlamıştı.
Suriye Cumhurbaşkanlığı Medya Danışmanı Ahmed Zeydan, Şara’nın ziyaretinin “tarihi bir ilk olduğunu ve ABD–Suriye ilişkilerinde yeni bir dönemi simgelediğini” söyledi. Görüşmelerin yaptırımların kaldırılması, ikili iş birliğinin geliştirilmesi ve bölgesel gelişmelerin ele alınmasını kapsayacağını doğruladı.
İnsani ve Politik Hesaplar
BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’ne göre Suriyelilerin yüzde 90’ı yoksulluk içinde yaşıyor ve 16,5 milyon kişi insani yardıma muhtaç durumda; bunların yaklaşık 3 milyonu akut gıda güvensizliğiyle karşı karşıya. İnsani yardım kuruluşları, yaptırımların hafifletilmesinin yardıma erişimi kolaylaştıracağını ve temel altyapının yeniden inşasına katkı sağlayacağını savunuyor.
Bazı ABD’li milletvekilleri ve analistler, bu adımı Suriye’nin ABD’nin bölgesel öncelikleriyle uyumunu teşvik etmeyi amaçlayan hesaplı bir hamle olarak değerlendirirken, diğerleri yaptırımların kaldırılmasının savaş suçlarına ilişkin hesap verebilirliği zayıflatabileceğinden endişe ediyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt, Salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada Başkan Trump’ın “Suriye’ye gerçek bir barış şansı vermek için Suriyeli mevkidaşıyla görüşmeyi planladığını” söyledi ve bu politika değişikliğini “yeni Suriye liderliği altında kaydedilen iyi ilerlemenin yansıması” olarak tanımladı.
Kararın kabul edilmesi, ABD’nin ve uluslararası toplumun Suriye’ye yönelik politikasında on yılı aşkın süredir yaşanan en önemli değişim anlamına gelecek; diplomatik ve ekonomik ilişkilerin yeniden canlanmasının önünü açabilecek.
