Cuma günü Dera’nın doğusunda, Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçlerinin Busra eş-Şam kenti ve çevresinde Sekizinci Tugay unsurlarına karşı yoğun konuşlanmasıyla gergin bir bekleyiş yaşandı. Bu adım, silahlı bir çatışma ve Savunma Bakanlığı’yla uyumlu kilit bir ismin yaralanmasının ardından geldi.
Busra eş-Şam’daki Çatışmalar Yeniden Şiddet Endişesini Artırdı
Perşembe akşamı, Sekizinci Tugay komutanı Ahmed Avde’ye bağlı güçlerin, kısa süre önce merkezi hükümetle işbirliği yapmaya başlayan Basil Drubi’yi vurup tutuklamasıyla çatışma patlak verdi. Olay sırasında ailesiyle birlikte seyahat eden Drubi ağır şekilde yaralandı. Bu gelişme, bölgedeki silahlı gruplar arasında zaten var olan gerilimi daha da derinleştirdi.
Bunun üzerine İçişleri Bakanlığı’na bağlı Genel Güvenlik İdaresi (GGİ), Busra eş-Şam ve çevre kasabalara takviye kuvvetler gönderdi. Konvoyların, Museyfira’daki stratejik geçiş noktası ve Sayda’daki bir mevzi dâhil olmak üzere çeşitli kontrol noktalarını ele geçirdiği ve Sekizinci Tugay’a ait karargâhları dağıtarak silahlara el koyduğu bildirildi.
Deralı medya aktivisti Ebu Muhammed Hurani’ye göre, Cuma günü GGİ ile Avde’ye bağlı güçler arasında bir anlaşma sağlandı. Anlaşma kapsamında ağır ve hafif silahların teslim edilmesi ve Drubi’ye saldırmakla suçlanan kişilerin güvenlik güçlerine teslim edilmesi öngörülüyor.
Buna rağmen GGİ devriyeleri Dera vilayetinde devam etti. Bazı kasabalarda cami hoparlörlerinden Sekizinci Tugay mensuplarının silah bırakması çağrısı yapıldı. Cize ve Harak gibi kasabalarda tugay üyelerine yönelik gözaltı operasyonları sürerken, birçok savaşçının gönüllü olarak teslim olduğu bildirildi.
Eski Hesaplar ve Yeni Bir Hükümet
Krizin kökleri, uzun süredir devam eden çekişmelere dayanıyor. Drubi, Dera’da tartışmalı bir isim. 2016’da Avde’ye karşı başarısız bir darbe girişiminde bulunmuş, son dönemde ise Savunma Bakanlığı bünyesinde yeni birlikler kurmak amacıyla Sekizinci Tugay mensuplarını kendi safına çekmeye çalışmıştı. Bu adımlar, Avde tarafından bölgedeki nüfuzuna tehdit olarak algılandı.
Tugay içinde ismini vermek istemeyen bir askeri kaynak yerel basına verdiği demeçte, “Müzakereler sürüyor, barışçıl bir çözüm hâlâ mümkün. Ama bölge hâlâ diken üstünde,” dedi.
Suriye İçişleri Bakanlığı Cuma günü yaptığı açıklamada, yürütülen operasyonların “güvenlik ve istikrarı sağlamak ve hukukun üstünlüğünü tesis etmek” amacıyla gerçekleştirildiğini belirtti. Ancak sokağa çıkma yasakları, baskınlar ve zırhlı konvoyların varlığı, halk arasında korkuya yol açtı.
2024 Aralık’ta Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Dera vilayetindeki güvenlik ciddi ölçüde bozulmuş durumda. Bir zamanlar rejimle ittifak halinde olan silahlı gruplar hâlâ aktif ve merkezi güvenlik yapılarıyla bütünleşmeye direnç gösteriyor. Silahların yaygınlığı ve çözülmemiş yerel düşmanlıklar, bölgede uzun süredir elde edilen kırılgan kazanımları tehdit ediyor.
2018’de Rusya desteğiyle kurulan Beşinci Kolordu sayesinde güç kazanan Avde, Busra eş-Şam üzerinde hâlâ sıkı bir denetim sürdürüyor. Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile yaptığı görüşmeler yeni liderlikle uyum çabalarını gösterse de, son yaşananlar güney Suriye’de otoritenin konsolide edilmesinin özen ve dikkat gerektirdiğini ortaya koyuyor.
