Suriye’nin toparlanma süreci yavaş da olsa ilerliyor gibi görünüyor. Bölgesel güçler ve uluslararası kuruluşlar, yıllardır süren yaptırımlara rağmen ülkenin yeniden inşasına destek verme konusundaki isteklerini giderek daha fazla ortaya koyuyor.
Körfez Ülkeleri ve Dünya Bankası Yeniden İnşaya Yardım Edecek
Suudi Arabistan’ın, Suriye’nin Dünya Bankası’na olan 15 milyon dolarlık borcunu ödemeye hazırlandığı bildirildi. Reuters’a konuşan kaynaklara göre bu adım, Eski Devlet Başkanı Beşar Esed’in geçen yıl devrilmesinden bu yana Suudi Arabistan’ın Suriye’ye sağladığı ilk bilinen mali yardım olma özelliğini taşıyor. Borcun ödenmesi, Suriye’nin harap olmuş ekonomisine ve kamu altyapısına milyonlarca dolarlık hibenin önünü açacak.
Dünya Bankası yetkilileri, Suriye’nin elektrik şebekesini yeniden inşa etme ve kamu çalışanlarının maaşlarını destekleme konularında yardım sunmayı değerlendiriyor. Suriye’nin toplam dış borcu yaklaşık 20 milyar dolara ulaşırken, ülke uzun yıllar süren savaş ve izolasyonun ardından nakit sıkıntısı yaşıyor. Daha önce dondurulan Suriye varlıklarıyla bu borcun ödenmesi planı ise başarısız olmuştu.
Bu kapsamda Suriye Maliye Bakanı Muhammed Yusr Berniyye, Pazartesi günü Şam’da Dünya Bankası teknik heyetiyle bir araya gelerek ülkenin mali sistemlerinin modernleştirilmesi ve bankacılık faaliyetlerinin yeniden canlandırılmasını görüştü. Berniyye, eski rejimin ve Batı yaptırımlarının bıraktığı mirası aşmak için küresel finans yapılarıyla ilişkileri yeniden kurmanın önemine dikkat çekti.
Suudi Arabistan’ın bu çabaları, Katar’ın Ürdün üzerinden Suriye’ye doğal gaz sağlama planıyla da paralellik gösteriyor. Reuters’a göre bu plan, ABD’den onay aldı. Her iki gelişme de, daha önce yaptırımlara dair belirsizlik nedeniyle duraklayan bölgesel desteklerin yeniden harekete geçtiğini gösteriyor.
AB Suriye Yaptırımlarını Gözden Geçiriyor
Avrupa Birliği de tutumunu değiştirme sinyalleri veriyor. Pazartesi günü Lüksemburg’da toplanan AB dışişleri bakanları, Suriye’ye yönelik yaptırımların hafifletilmesini gündemlerine aldı. AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, toplantının gündeminde Orta Doğu’daki gelişmeler ve Ukrayna savaşının yanı sıra Suriye’nin de yer aldığını doğruladı.
AB, daha önce Suriye’de yeni hükümetin kurulmasını memnuniyetle karşılamış ve bu hükümetle çalışma isteğini dile getirmişti. Suriye Dışişleri Bakanı Es’ad Şeybani, uluslararası desteğin “haksız yaptırımların kaldırılması umutlarını güçlendirdiğini” ve ekonomik toparlanma ile yeniden inşa için yeni fırsatlar yarattığını söyledi.
İslam Kalkınma Bankası’ndan (ISDB) Gelişim Fırsatları
Bir diğer önemli gelişme ise, Suriye’nin on yılı aşkın bir aradan sonra İslam Kalkınma Bankası (ISDB) ile iş birliğine yeniden başlaması oldu. Şam’ı ziyaret eden bir ISDB heyeti, gençlik eğitimi, küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansmanı ve daha geniş kalkınma girişimlerini destekleme konularını görüştü. Suriye, 16 Mart’ta bankaya yeniden üye olmuş, aynı ay içinde İslam İşbirliği Teşkilatı’na da yeniden kabul edilmişti.
Her ne kadar yaptırımların etkisi hâlâ ağır olsa da, Suriye’nin son dönemdeki diplomatik yeniden yakınlaşmaları, ülkenin enkaz haline gelen ekonomisini dikkatli adımlarla yeniden inşa etmeye yönelik bir dönüşüme işaret ediyor. Bu dönüşüm, hem mali hem de siyasi jestlerle şekilleniyor.
