Suriye makamları, Filistin İslami Cihad Hareketi’nin (FİC) Suriye’deki iki üst düzey yetkilisini, Şam’da gerçekleştirilen bir güvenlik operasyonu kapsamında gözaltına aldı. Bu adım, eski Esed rejimi döneminde ülkede uzun süredir barınan yabancı silahlı gruplara yönelik Suriye’nin politikasında değişiklik olabileceğine işaret ediyor.
FİC’nin silahlı kanadı Kudüs Seriyyeleri tarafından yapılan açıklamada, Suriye sorumlusu Halid Halid ile örgütün Suriye’deki örgütlenme komitesi başkanı Yasir Zaferi’nin hafta sonu gözaltına alındığı doğrulandı. Şu ana kadar resmi bir suçlama yöneltilmiş değil ve Suriye hükümeti de konuya dair kamuoyuna açıklama yapmadı.
Kudüs Seriyyeleri, “Bu, kardeşlerimizden beklediğimiz bir muamele değildi,” diyerek gözaltılara tepki gösterdi ve söz konusu kişilerin Suriye’deki Filistinli mültecilere yönelik insani çalışmalar yürüttüğünü vurguladı. Açıklamada, bu tutuklamaların devam etmesinin, Suriye halkı ve devletiyle olan ilişkileri zedeleyebileceği uyarısında bulunuldu.
Gözaltıların zamanlaması, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın 16 yıl aradan sonra Suriye’ye yaptığı ve Devlet Başkanı Ahmed Şara ile görüştüğü ziyaretin hemen ardından gerçekleşmesiyle dikkat çekti. Bu durum, siyasi gerekçeler olabileceği yönünde spekülasyonlara yol açtı. Ziyaretin, Batı’nın uyguladığı yaptırımların hafifletilmesi karşılığında Suriye’nin topraklarında konuşlu silahlı gruplarla mesafesini artırmasına yönelik uluslararası baskılarla aynı döneme denk geldiği bildirildi.
ABD baskısı ve İran bağlantısı
Wall Street Journal’a göre, ABD, Suriye’ye yaptırımların kaldırılması süreci için güven artırıcı adımlar listesi sundu; bu adımlar arasında silahlı Filistinli grupların ülkeden çıkarılması da bulunuyordu. FİC’nin İran’la yakın ilişkileri bilinirken, grubun liderlerinden Ziyad Nehhale’nin Şam’daki ikametgâhı, 13 Mart’ta İsrail hava saldırısıyla hedef alınmıştı.
FİC, Suriye İç Savaşı sırasında Hamas gibi bazı grupların ülkeyi terk etmesine ya da doğrudan savaşa katılmasına karşın, Şam’da kalmayı sürdürmüştü.
Filistinli fraksiyonlar için belirsiz bir gelecek
Al-Araby Al-Jadeed gazetesine göre, Halid ve Zaferi’nin yakında serbest bırakılabileceğine dair hükümete yakın kaynaklardan güvence verilmiş olsa da, bu gözaltılar Suriye’nin yeni döneminde eşi görülmemiş bir gelişme olarak dikkat çekiyor. Esed rejiminin Aralık 2024’te devrilmesinden bu yana, üst düzey bir Filistinli liderin tutuklandığı ilk bilinen örnek oldu.
Şu anda, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ve Mahmud Abbas’ın başında bulunduğu Fetih hareketi dışında hiçbir Filistinli grup Suriye’de resmi karargâha sahip değil. Diğerlerinin faaliyetleri ya kapatıldı ya da devlet kontrolüne alındı.
Bu gözaltıların izole bir vaka mı yoksa daha geniş bir politika değişiminin parçası mı olduğu henüz net değil. Ancak yaşananlar, Suriye’nin Filistinli silahlı gruplarla olan gelecekteki ilişkilerine dair soru işaretlerini artırmış durumda.
