Suriye, son on yılların en şiddetli kuraklığıyla karşı karşıya. Yağışların yetersizliği ve yükselen sıcaklıklar, 1989’dan bu yana en ciddi su kıtlığına yol açarken, yerel tarıma dayanan milyonlarca insanı açlık riskiyle karşı karşıya bırakıyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Dünya Gıda Programı (WFP), bu durumun ülkeyi ciddi bir tarım ve gıda güvenliği krizine sürüklediği konusunda uyarıda bulundu.
Alluk Su İstasyonu Hâlâ Devre Dışı
Kriz özellikle kuzeydoğu Suriye’de, Haseke ve çevresinde bir milyondan fazla insanı etkiliyor. Ekim 2023’ten bu yana devre dışı kalan Alluk su istasyonu, bölgenin en kritik su kaynaklarından biri olmasına rağmen faaliyete geçirilemiyor. İstasyonun kapalı kalmasının ardında, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Türkiye destekli Suriye Millî Ordusu (SMO) arasındaki anlaşmazlıklar, elektrik kesintileri ve altyapı hasarları yatıyor.
24 Haziran’da UNICEF, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) ve Suriye Su Kaynakları Müdürlüğü’nden (WRD) oluşan ortak heyet, istasyonun durumunu yerinde inceledi. Hasake’deki bir BM yetkilisine göre, istasyonun yeniden çalışabilmesi için Türkiye’den gelen elektrik gerekli. Zira Suriye’deki enerji kaynakları, savaşın neden olduğu hasar nedeniyle güvenilir değil. UNICEF, istasyonun onarımını “binlerce savunmasız insan için temiz suya erişim yolunda hayati bir adım” olarak nitelendirdi.
Tarım Üretimi Durma Noktasında
Kuraklık, Suriye’nin tarım sektörünü de felce uğrattı. Ülkenin stratejik mahsullerinin %70’ini karşılayan kuzeydoğu vilayetlerinde yağış yetersizliği buğday ve kuru tarım arazilerini vurdu. Tarım Bakanlığı’na göre, örneğin Kamışlı’da bu yıl sadece 80 mm yağış düştü. Oysa yıllık ortalama 415 mm idi. Yerel yetkililer, iki milyon hektarlık kuru tarım arazisinin neredeyse tamamının kaybedildiğini bildirdi.
Sulanan araziler ise daha dirençli olsa da yüksek mazot fiyatları, yetersiz devlet desteği ve çiftçilerin teşviklere olan güvenini kaybetmesi nedeniyle zarar gördü. Haseke’deki çiftçiler, buğday alım fiyatlarının üretim maliyetlerini bile karşılamadığını, bu durumun hem kırsal gelirleri hem de gıda arzını tehdit ettiğini ifade ediyor.
Acil Sulama Önlemleri Yetersiz Kaldı
Hama’da Su Kaynakları Müdürlüğü, Rastan Barajı’ndan üçüncü kez su salımı yaparak meyve bahçelerini sulamayı ve Asi Nehri’ndeki çökelleri temizlemeyi hedefledi. Ancak barajda sadece 40 milyon metreküp su kaldığı açıklandı. Benzer sorunlar Dera’da da yaşanıyor. Yeraltı sularının tükenmesi ve kaçak kuyuların artması üzerine yetkililer, bazı kuyuları kapatma kararı aldı ve acil çözümler üzerinde çalışıyor.
İklime Uyumlu Çözümler Gündemde
Uzun vadeli çözüm arayışları sürerken, Uluslararası Kurtarma Komitesi (IRC), Rus mühendis Yuri Bodrov’u, Suriye’nin kurak iklimine uyumlu güneş enerjili sulama sistemi tasarladığı için ödüllendirdi. IRC ve ortakları, bu sistemi Suriye’deki çiftçilerle birlikte test ediyor.
Uzmanlar, mevcut geçici önlemlerin yetersiz kaldığını ve açlığı önlemek için uzun vadeli yatırım, uluslararası iş birliği ve iklime dayanıklı altyapıların şart olduğunu vurguluyor.
